1813-1814 Euskal Herria Napoleonen tropenganik suntsitua = 1813-1814 le Pays Basque dévasté par les troupes napoléoniennes / [argazkiak, testuen lantzea eta jotzea, Lapurdi 1609 elkartea]

Eskutan duzun liburua, irakurle, bi hizkuntzetan duzu, euskaraz eta frantsesez. 1813/1814 urteetan Lapurdin eta Nafarroan gertakarietaz gauza gutti ginazkien, salbu Mugerren guda bat izan zela oroigarriagatik. Izan da ere bertzerik Urdazurin, Heletan, Garruzen eta ezin ditugu isilean utzi. Napoleonen 70 000 soldaduek eta hauekin etsai aliatuen bertze 100 000-ek gerla gogorra gure lurretan eraman zuten. Gure eskualdea xirtxikatua, materialki errotik ondatua eta moralki desegina gelditu zen, miseria gorrian, usaian baino askoz hil gehiago utziz, 14/18 gerlan bezenbat eta hori 1794an jasandakoaren ondotik. Ez da halakorik aipatu historia ofizialean. Kalte ordainak urteak eta urteak iragan ondoren arras urriak izan ziren. Ipar Euskal Herria bere baitarik altxatu behar izan zuen nihungo funtsesko laguntzarik gabe. Bainan hala ere ez zituen bere haur guziak atxikitzen ahal izan, 1830etik goiti exodo izigarria izan zen Ameriketa aldera. 180 000 euskaldunek 70 urte barne alde egin zutela aipatzen da.